हिंदू धर्मात कोणत्याही शुभ कार्याच्या सुरुवातीला नारळ फोडण्याची परंपरा शतकानुशतके चालत आलेली आहे. देवतांची पूजा असो किंवा ग्रह प्रवेश, विवाह समारंभ, प्रत्येक शुभ कार्यक्रमात नारळाचा वापर कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात केला जातो. याला श्रीफळ म्हणजे देवांचे आवडते फळ असेही म्हणतात.
नारळाशिवाय कोणतेही धार्मिक कार्य पूर्ण होत नाही, असे म्हटले जाते. परंतु, प्रत्येक शुभ कार्यात नारळच का फोडला जातो, हे अनेकांना माहिती नसते. या पाठीमागे काय कारण आहे? धार्मिक कार्यक्रमात नारळ फोडण्याच्या परंपरेचे महत्त्व काय आहे? हे आज पंडित इंद्रमणी घनश्याल यांच्याकडून जाणून घेऊया.
प्रत्येक शुभ कार्यात नारळाचा वापर करावा –
हिंदू धर्मात नारळ हे पवित्र फळ मानले जाते. नारळाचा वापर सर्व धार्मिक कार्यक्रम आणि विधींमध्ये केला जातो. नारळ हे नशीब आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे. नारळाचा नैवेद्य देवतांना अतिशय प्रिय आहे, म्हणून देवतेला नारळ अर्पण केल्यानंतर तो प्रसाद म्हणून वाटला जातो. नारळ पाणी अतिशय शुद्ध आणि पवित्र आहे. नारळ पाणी घरातील नकारात्मक ऊर्जा नष्ट करते. नारळपाणी प्यायल्यानेही अनेक आजार बरे होतात.
मांगलिक कार्यात नारळाचे महत्त्व –
नारळाला श्रीफळ म्हणतात. श्रीफळ हे देवांचे आवडते फळ मानले जाते. नारळाचा बाहेरील पृष्ठभाग अहंकाराचे प्रतीक मानला जातो आणि आतील पांढरा आणि मऊ पृष्ठभाग शांततेचे प्रतीक मानला जातो, म्हणून नारळ फोडणे म्हणजे आपण आपल्या अहंकाराचा त्याग भगवंताच्या चरणी विसर्जित करणे. त्याचप्रमाणे नारळाच्या पृष्ठभागावर तीन खुणा असतात. या चिन्हांना भगवान शंकराचे तीन डोळे मानले जाते. हे यश, वैभव आणि समृद्धी आणते.
नारळ श्रीगणेशाला अतिशय प्रिय आहे. असे मानले जाते की नारळ फोडल्याने शुभ कार्य कोणत्याही अडथळाशिवाय पूर्ण होते. नारळ देवी लक्ष्मीलाही खूप प्रिय आहे. नारळ अर्पण केल्याने लक्ष्मीची कृपा कुटुंबावर कायम राहते. घरात सुख-समृद्धी येते.
(सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे, याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. Sdnewsonline त्याची हमी देत नाही.)