हिंदू कॅलेंडरनुसार नागपंचमी श्रावण महिन्यातील शुक्ल पंचमीला साजरी केली जाते. यंदा नागपंचमीचा सण 2 ऑगस्टला साजरा होणार आहे. या दिवशी शिवभक्त नागदेवतेची विशेष पूजा करतात. मंदिरांमध्ये नागदेवतेला जलाभिषेक करून त्याला दूध अर्पण केले जाते. शिवभक्तही या दिवशी उपवास करतात. या दिवशी नागदेवतेची पूजा केल्याने भगवान शिव प्रसन्न होतात आणि भक्तांची सर्व संकटे दूर करतात, अशी श्रद्धा आहे. पंडित इंद्रमणी घनश्याल यांच्याकडून नागपंचमीशी संबंधित काही महत्त्वाच्या गोष्टी जाणून घेऊया.
नागपंचमीचे महत्त्व –
हिंदू सणांमध्ये नागपंचमीला विशेष महत्त्व आहे. नाग हा शिवाच्या गळ्यातील अलंकार मानला जातो. नागपंचमीला जीवनात सुख-समृद्धी, शेतातील पिकांच्या रक्षणासाठी नागदेवतेची पूजा केली जाते. नागपंचमीच्या दिवशी भगवान भोलेनाथाची पूजा करून नागदेवतेसह रुद्राभिषेक केल्याने जीवनातील काल सर्प दोष संपतो. या दिवशी नागांना अभिषेक करून त्यांना दूध अर्पण केल्याने पुण्य प्राप्त होते. शास्त्रानुसार नागपंचमीच्या दिवशी घराबाहेर नागाचे चित्र लावल्यास कुटुंबावर नागदेवतेची कृपा कायम राहते.
या दिवशी काय करावे आणि काय करू नये –
मान्यतेनुसार नागपंचमीला उपवास करावा, नागदेवतांची पूजा करावी, जलाभिषेक करावा, फुले व दूध अर्पण करावे. तसेच नाग मंत्राचा जप करा.
कुंडलीत राहू केतू त्रास देत असेल तर नागपंचमीला नागांची पूजा करावी. शिवलिंग किंवा नागदेवतेला दूध अर्पण करताना दूध पितळेच्या भांड्यात असेल याची विशेष काळजी घ्यावी.
नागपंचमीला सुई धागा वापरणे अशुभ मानले जाते आणि या दिवशी लोखंडी भांड्यात अन्न शिजवू नये.
(सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे, याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. Sdnewsonline त्याची हमी देत नाही.)