नुकतेच दिवाळी सण साजरा करण्यात आला. दिवळीमध्ये सर्वात मोठे आकर्षण असते ते म्हणजे रंगीबेरंगी फटाके. मात्र या फटाक्यांमुळे ध्वनी प्रदूषणासोबतच वायु प्रदूषणही मोठ्या प्रमाणात झाले. दिवाळीनंतर अनेक मोठ्या शहरातील हवेची गुणवत्ता गंभीर प्रश्न बनली आहे. यामध्ये देशातील सर्वात प्रदूषित शहरांमध्ये उत्तर प्रदेशातील आठ शहरांचा समावेश असून प्रथम क्रमांकावर वृंदावन आहे. दिल्लीमध्ये तीन दिवसानंतर हवेची गुणवत्ता सुधारली आहे. तथापि अद्याप दिल्लीतील हवा स्वच्छ नाही.
देशातील सर्वात प्रदूषित शहरांमध्ये उत्तर प्रदेशातील वृंदावन पहिल्या क्रमांकावर आहे. वृंदावनचे हवा गुणवत्ता निर्देशांक आज 477 रेकॉर्ड केले गेले. तर दुसऱ्या स्थानी आग्रा(469), तिसऱ्या क्रमांकावर गाझियाबाद(432), चौथ्या क्रमांकावर कानपूर(430), पाचव्या क्रमांकावर हापुड(422) आहे. यानंतर अनुक्रमे बागपत(415), जिंद(415), बल्लभगढ(141), नोएडा(407), बुलंदशहर(406) यांचा टॉप 10 प्रदूषित शहरांमध्ये समावेश आहे. या यादीत उत्तर प्रदेशातील आठ शहरांचा समावेश असून दोन शहर हरियाणातील आहेत.
दिल्लीत सकाळी हवा गुणवत्ता निर्देशांक 385 होता. त्यामुळे दिल्ली सर्वाधिक प्रदूषित शहरांमध्ये 16 व्या क्रमांकावर आहे. दिवाळीनंतर प्रदूषणाच्या पातळीत अचानक वाढ झाली आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की 0-50 दरम्यानचा हवा गुणवत्ता निर्देशांक सर्वोत्तम मानला जातो. तर 51-100 समाधानकारक, 101-200 मध्यम, 201-300 खराब, 301-400 अत्यंत खराब आणि 401-500 गंभीर/धोकादायक मानले जातात.
दिल्लीचे पर्यावरण मंत्री गोपाल राय यांनी काल झालेल्या पत्रकार परिषदेत म्हटले की, गेल्या तीन दिवसांपासून संपूर्ण दिल्ली प्रदूषणाचा सामना करत आहे. दिल्लीची हवा गारठलेली आहे. त्यामुळे संपूर्ण दिल्ली चिंतेत आहे. आम्ही DPCC च्या शास्त्रज्ञांसोबत 1 नोव्हेंबरपासून प्रदूषण पातळीतील बदलांचा अभ्यास केला. पेंढा जाळण्याच्या घटना कमी झाल्या नाहीत, तर दिल्लीला अशाच वातावरणातून जावे लागेल, असा अंदाज व्यक्त केला जात होता. 1 ते 6 नोव्हेंबरपर्यंतच्या आकडेवारीवरून असे दिसून येते की, जसा भुसभुशीत होण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे, तसेच दिल्लीतील प्रदूषणाची पातळीही वाढली आहे.
गोपाल राय म्हणाले की, 1 नोव्हेंबर रोजी पंजाब, हरियाणा, यूपीमध्ये नासाच्या उपग्रहाद्वारे 2077 ठिकाणी पेंढा जाळण्याच्या घटना नोंदवण्यात आल्या. त्या दिवशी दिल्लीची प्रदूषण पातळी 281 होती. 2 नोव्हेंबर रोजी पेंढा जाळण्याच्या घटनांची संख्या 3291 वर पोहोचली. या दिवशी प्रदूषणाची पातळी 303 होती. 3 नोव्हेंबर रोजी पेंढा जाळण्याच्या घटना 2775 होत्या, प्रदूषणाची पातळी 314 होती. 4 नोव्हेंबर रोजी 3383 ठिकाणी पेंढा जाळण्याच्या घटना घडल्या असून दिल्लीतील प्रदूषणाची पातळी 382 होती. 5 नोव्हेंबर रोजी 5728 ठिकाणी पेंढा जाळला गेला आणि प्रदूषण पातळी 462 पर्यंत वाढली, त्यात फटाक्यांच्या प्रदूषणाचीही भर पडली. 6 नोव्हेंबर रोजी 4369 ठिकाणी पेंढा जाळण्यात आले, दिल्लीची प्रदूषण पातळी 437 होती.